Από την θέσπιση του Ευρωπαϊκού Γενικού Κανονισμού για την Προστασία Δεδομένων (ΓΚΠΔ) το 2018, αλλά και νωρίτερα, το ζήτημα της προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα έχει τεθεί επανειλημμένα σε δημόσιο διάλογο. Το δικαίωμα κάθε προσώπου στην προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που το αφορούν είναι ήδη κατοχυρωμένο στο άρθρο 8 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο ΓΚΠΔ απλώς προσδιορίζει πιο συγκεκριμένα τον κανονισμό αυτόν περί προστασίας των προσωπικών δεδομένων.

Ο Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων περιλαμβάνει κανόνες για την προστασία φυσικών προσώπων κατά την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από τρίτους, καθώς και κανόνες για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών. Στόχος του είναι η προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών των φυσικών προσώπων – ιδίως του δικαιώματός τους στην προστασία των προσωπικών δεδομένων που τα αφορούν.

Με άλλα λόγια, ο ΓΚΠΔ περιγράφει τα προσωπικά μας δικαιώματα ως προς τον καθορισμό της πληροφοριακής αυτοδιάθεσης, δηλαδή του δικαιώματος να αποφασίζουμε για τα προσωπικά μας δεδομένα, του να είμαστε σε θέση να καθορίζουμε εμείς οι ίδιοι/ίδιες τη διάθεση και την χρήση των προσωπικών μας δεδομένων. Από την άλλη, τα δικαιώματα αυτά συνεπάγονται υποχρεώσεις και διατάξεις που πρέπει να τηρούν οι εταιρείες και οι οργανώσεις.

Ιδιαίτερης προσοχής, όμως, χρήζει η προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στο επαγγελματικό περιβάλλον, όπου η προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα θεωρείται από πολλούς τροχοπέδη, καθώς συχνά συνεπάγεται στη συνείδησή τους με περιορισμούς και απαγορεύσεις. Και αυτό είναι πράγματι λυπηρό, διότι ο κανονισμός εξυπηρετεί την προστασία των προσωπικών δεδομένων του καθενός και μόνο!

Το πρόγραμμα GDPRism έχει στόχο να υποστηρίξει τις οργανώσεις και τους εκπαιδευτικούς στην εκπαίδευση ενηλίκων ως προς το σχεδιασμό και την υλοποίηση προγραμμάτων με τρόπο συμβατό προς την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Ομάδα-στόχος του προγράμματος επομένως αποτελούν βασικά οι εργαζόμενοι και εργαζόμενες που είναι υπεύθυνοι για το σχεδιασμό και την υλοποίηση έργων και προγραμμάτων που παρέχουν πρόσβαση σε μαθησιακές ευκαιρίες. Εκτός από το διοικητικό προσωπικό υπάρχουν και εκπαιδευτές και καθηγητές της επαγγελματικής εκπαίδευσης και της εκπαίδευσης ενηλίκων.

Ως προς την ανάπτυξη του περιεχομένου το πρόγραμμα ειδικότερα απευθύνεται σε οργανώσεις που εφαρμόζουν προγράμματα στο πλαίσιο του ERASMUS+. Ωστόσο, τα αποτελέσματα του προγράμματος έχουν γενική ισχύ και μπορούν να χρησιμοποιηθούν και από άλλες οργανώσεις και φορείς, όπου, παράλληλα με την ανάπτυξη τεχνογνωσίας και δεξιοτήτων, το πρόγραμμα υποστηρίζει την ομάδα- στόχο στον ψηφιακό μετασχηματισμό.

Η Educommart είναι υπεύθυνη, μεταξύ άλλων, για την ασφάλεια της ποιότητας του έργου, του υλικού αυτού και τη διαχείριση της διάδοσης του προγράμματος.

Προκειμένου η προστασία δεδομένων ν’ αποκτήσει κεντρική θέση στην καθημερινή επαγγελματική ζωή, πρέπει πρώτα να κατανοηθούν ορισμένα βασικά στοιχεία: Τι είναι στην πραγματικότητα η προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα; Τι εννοούμε με τον όρο δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα; Ποια δικαιώματα και ποιες υποχρεώσεις συνεπάγεται ο Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων για μένα και την οργάνωσή μου;

Το περιεχόμενο αυτό έχει σχεδιαστεί με τη μορφή μιας ενότητας ηλεκτρονικής μάθησης (e-Learning) που επιτρέπει σε άτομα από τον χώρο της εκπαίδευσης ενηλίκων να αποκτήσουν τις στοιχειώδεις γνώσεις και να τις εφαρμόσουν στην οργάνωσή τους. Αυτή η μαθησιακή ενότητα συμπληρώνεται από κατευθυντήριες γραμμές για τη διαχείριση των δεδομένων του προγράμματος και των δεδομένων των συμμετεχόντων/ουσών.

Το παρόν εγχειρίδιο περιγράφει την υλοποίηση ενός προγράμματος σύμφωνα με την προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα χρησιμοποιώντας ως παράδειγμα ένα πρόγραμμα ERASMUS+. Επιπλέον, το πρόγραμμα υποστηρίζει και καθιστά διαθέσιμες συγκεκριμένες οδηγίες, καταλόγους ελέγχου και βέλτιστες πρακτικές που βοηθούν να λαμβάνονται υπόψη οι κανονισμοί προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στην καθημερινή ζωή, όπως για παράδειγμα την επιλογή των κατάλληλων διαδικτυακών εργαλείων για την προετοιμασία, τη διεξαγωγή και την παρακολούθηση των μαθημάτων σύμφωνα με κριτήρια προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.

Οι ψευδείς ειδήσεις και κατ’ επέκταση η παραπληροφόρηση των πολιτών έχουν αυξηθεί εξαιρετικά τα τελευταία χρόνια. Ειδικότερα η πανδημία του κορονοϊού, με τις συνωμοσιολογικές αφηγήσεις και τις επιβλαβείς για την υγεία ψευδείς αναφορές, ανέδειξε τη σημασία του ψηφιακού αλφαβητισμού.

Όλη η Ευρώπη έχει ως αποστολή της την «καταπολέμηση της παραπληροφόρησης».
Το KNOW FAKE θέλει να συμβάλει σημαντικά σε αυτό, γιατί η κατάρτιση και εκπαίδευση στα μέσα ενημέρωσης είναι σήμερα πιο σημαντική από ποτέ και περιλαμβάνει:

• την αναλυτική εξέταση των μορφών επικοινωνίας των μέσων ενημέρωσης, π.χ. ειδήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης
• την προώθηση της κριτικής σκέψης
• τον προβληματισμό σχετικά με τα διάφορα συμφέροντα που καθορίζουν το περιεχόμενο, την επιλογή και τη μορφή της παροχής πληροφοριών
• τη μετάδοση πρακτικών στρατηγικών για να διακρίνουμε τους μηχανισμούς χειραγώγησης και να μπορούμε να συζητάμε καλύτερα γι‘ αυτούς.

Από το 2018 η Ε.Ε. ενεργεί ενάντια στην παραπληροφόρηση αναλαμβάνοντας ένα σχέδιο δράσης, καθώς η δημοκρατία χρειάζεται εκπαίδευση που να προάγει τη δημοκρατική παιδεία των πολιτών – την ικανότητα κριτικής και κρίσης, τη συμμετοχικότητα και την ωριμότητα.

Στον αγώνα κατά της παραπληροφόρησης είναι όλοι και όλες απαραίτητοι. Οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο έρχονται αντιμέτωποι με την αυξανόμενη διάδοση ψευδών πληροφοριών που απειλούν να αποσταθεροποιήσουν τους δημοκρατικούς θεσμούς και να υπονομεύσουν την εμπιστοσύνη των πολιτών σε αυτούς. Η καταπολέμηση της ανεξακρίβωτης πληροφόρησης και της παραπληροφόρησης, καθώς και της παρέμβασης και επιρροής στις εκλογές από το εξωτερικό απαιτεί διαφορετικές πολιτικές απαντήσεις.

Το KNOW FAKE ξεκινά με το Ευρωπαϊκό Σχέδιο Δράσης για τη Δημοκρατία και την Καταπολέμηση της Παραπληροφόρησης και φέρνει την κατάρτιση και εκπαίδευση στα μέσα ενημέρωσης, καθώς και τα αποτελέσματά του, απ ευθείας στις οικογένειες με τη μορφή αυτού του εκπαιδευτικού προγράμματος. Συνήθως, τα μέλη κάθε οικογένειας ενημερώνονται από διαφορετικές πηγές πληροφόρησης και συχνά έχουν έντονους τσακωμούς εξαιτίας αυτού. Έτσι, ιδιαίτερα τα δύο τελευταία χρόνια της πανδημίας όχι σπάνια δίχαζε και δημιουργούσε έντονες ρήξεις και διαχωρισμούς.

Το KNOW FAKE θα βοηθήσει τις οικογένειες, μέσα από ένα σύγχρονο αναλογικό παιχνίδι καρτών, να μάθουν και να επεξεργαστούν κριτικά τα κίνητρα και τον τρόπο λειτουργίας των ψευδών ειδήσεων . Το παιχνίδι μάλιστα διατίθεται σε αρκετές γλώσσες.

Τα αποτελέσματα και η διάδοση του KNOW FAKE θα ενισχύσουν τις οικογένειες στην καλλιέργεια της ψηφιακής ωρίμανσης.

Το καινοτόμο αποτέλεσμα του KNOW FAKE θα διαδοθεί επίσης ως ευκαιρία για τη σχολική και εξωσχολική εκπαίδευση σε υπηρεσίες και οργανώσεις νεολαίας ενώ επιπλέον μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως υπηρεσία εύκολης πρόσβασης.

Οι πολλαπλασιαστικές εκδηλώσεις θα φέρουν κοντά γονείς, εκπαιδευτικούς και φορείς χάραξης πολιτικής και θα διαδώσουν το KNOW FAKE. Οι υπεύθυνοι λήψης πολιτικών αποφάσεων θα λάβουν ένα έγγραφο προβληματισμού.

Κύριος στόχος του KNOW FAKE είναι να εκπαιδεύσει και να ευαισθητοποιήσει, να ενισχύσει την ικανότητα αντίστασης και να αναπτύξει την κατάρτιση και εκπαίδευση απέναντι στη διαδικτυακή παραπληροφόρηση στα μέσα ενημέρωσης. Το τελευταίο αποτελεί μια βασική δεξιότητα για τη δια βίου μάθηση και περιλαμβάνει όχι μόνο γνώσεις και πρακτικές δεξιότητες αλλά και την ασφαλή και στοχαστική χρήση των ψηφιακών μέσων.

Το έργο μας στοχεύει στην προώθηση του ψηφιακού αλφαβητισμού και συγκεκριμένα στην εκπαίδευση σχετικά με την παραπληροφόρηση στο διαδίκτυο.

Οι λεπτομερείς στόχοι είναι:

• να ευαισθητοποιήσει σχετικά με τη σημασία του ψηφιακού αλφαβητισμού με έμφαση στις ψευδείς ειδήσεις και την παραπληροφόρηση.
• να εφιστήσει την προσοχή σε μια κριτική και αναστοχαστική προσέγγιση των πληροφοριών στο διαδίκτυο.
• να αποταθεί σε μια ευρεία ομάδα-στόχο με επίκεντρο τις οικογένειες.

Τα αποτελέσματα του έργου είναι:

• Η ανάπτυξη και παραγωγή ενός αναλογικού παιχνιδιού καρτών KNOW FAKE με ψηφιακά στοιχεία σε 5 ευρωπαϊκές γλώσσες.
• Η ανάπτυξη και παραγωγή ενός εγχειριδίου KNOW FAKE με ψηφιακά στοιχεία σε 6 ευρωπαϊκές γλώσσες – με διδακτικό-μεθοδολογικό συνοδευτικό υλικό για οικογένειες και εκπαιδευτικούς.
• Η πολλαπλασιαστικές εκδηλώσεις σε κάθε χώρα εταίρο
• Η παρουσίαση των αποτελεσμάτων του KNOW FAKE στο Didakta τον Μάρτιο του 2024 στην Κολωνία.
• Ένας ιστότοπος KNOW FAKE με όλα τα αποτελέσματα σε 6 ευρωπαϊκές γλώσσες.

Με το αναλογικό παιχνίδι καρτών, το συνοδευτικό φυλλάδιο και την εφαρμογή, το KNOW FAKE θα προσφέρει μέσω παιχνιδιού ευκαιρίες μάθησης για:

• μια κριτική-αναστοχαστική προσέγγιση των ειδήσεων στο διαδίκτυο
• στρατηγικές έρευνας (έλεγχος πηγών)
• γνώσεις σχετικά με τις μορφές των μέσων ενημέρωσης (αναγνώριση και κατανόηση των φαινομένων σκηνοθεσίας και παραμόρφωσης)
• γνώσεις σχετικά με τα ονλάιν δίκτυα (μέθοδοι εργασίας, κριτήρια ποιότητας, μορφές παρουσίασης, ενδιαφέροντα)
• ανάλυση ειδήσεων
• στρατηγικές για τη συζήτηση ψευδών ειδήσεων και αφηγήσεων συνωμοσίας στην οικογένεια
• μια διαδικτυακή εφαρμογή που υποστηρίζει και συμπληρώνει ψηφιακά το αναλογικό παιχνίδι καρτών.

Η EDUCOMMART είναι υπεύθυνη, μεταξύ άλλων, ως επικεφαλής οργάνωσης για την διάδοση του έργου στο πλαίσιο μιας εκστρατείας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και για τη γενική τεκμηρίωση και αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της διάδοσης.

• Systeme in Bewegung e.V., DE
• UCHEBNA RABOTILNITSA EVROPA SDRUZHENIE, Lernwerkstatt Europa e.V., BG
• PCO – Poklicni center Obala, SI
• EDUCOMMART – Σημείο Συνάντησης, Εκπαίδευσης και Δημιουργίας (ΜΚΟ), GR
• Österreichische Gesellschaft für Kinderphilosophie, AT

Το metaverse συνιστά έναν ψηφιακό κόσμο στον οποίο μπορούμε να εισέλθουμε χρησιμοποιώντας τεχνολογικές και ψηφιακές συσκευές αιχμής. Αποτελεί ένα μέρος, όπου μπορούμε να αποκτήσουμε την ικανότητα και τη δύναμη να κάνουμε πράγματα που δε θα μπορούσαμε ποτέ να υλοποιήσουμε στην πραγματικότητα από το σπίτι μας. Γιατί λοιπόν να μην χρησιμοποιήσουμε αυτό το τεχνολογικό επίτευγμα προκειμένου να βελτιώσουμε το επικείμενο μέλλον μας, και μάλιστα με την προοπτική να το αντιμετωπίσουμε ισότιμα προετοιμασμένοι, χωρίς να μένει κανείς πίσω, με όλα τα εργαλεία που χρειαζόμαστε στη φαρέτρα μας;

Αυτή η διαδικασία προετοιμασίας ονομάζεται «Metaversing». Καθόλη τη διάρκεια αυτού του πρώτου χρόνου της συνεργασίας, το Δίκτυό μας (το οποίο απαρτίζεται από ΜΚΟ από διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίες στηρίζουν πολιτικές για την προαγωγή της ευρωπαϊκής Νεολαίας) θα εργαστούν προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης δραστηριοτήτων, οι οποίες ενισχύουν, ενθαρρύνουν και εμπλουτίζουν τους Νέους με νέες ευκαιρίες και τρόπους να συμμετάσχουν και να αναλάβουν δράση ως ενεργοί πολίτες στην κοινωνία, ώστε το Ευρωπαϊκό Έτος Νεολαίας να μην τελειώσει το 2022.
Είναι ολοφάνερο ότι ο κόσμος στον οποίο ζούμε χαρακτηρίζεται από διαρκείς και ταχύτατες αλλαγές, ενώ η τεχνολογική επανάσταση που χαρακτηρίζει το 21ο αιώνα όχι μόνο ξεπερνά την απτή πραγματικότητα αλλά αποτελεί ήδη εικονική πραγματικότητα, η οποία ονομάζεται «metaverse».

Πρωταρχικός στόχος αυτού του πρότζεκτ είναι η προσέγγιση της εικονικής πραγματικότητας από τη Νεολαία και προς αυτό η Οργάνωσή μας, με τη βοήθεια των εταίρων μας, θα εφοδιάσει τους νέους και τις νέες με ψηφιακές δεξιότητες προκειμένου να γίνουν καλύτεροι πολίτες σε αυτό που επίκειται, το metaverse.

Σε αυτή τη νέα εικονική πραγματικότητα η προστασία του περιβάλλοντος, η αποφυγή της κλιματικής αλλαγής, η συμπερίληψη και η έμφυλη ισότητα δεν θα αποτελούν πλέον μια ιδέα αλλά πάγιες πεποιθήσεις που θα είναι κατανοητές και θα εφαρμόζονται στην καθημερινότητα, ιδιαίτερα από αυτούς που ονομάζονται «ψηφιακοί ιθαγενείς», δηλαδή τους νέους.

Το Δίκτυο συνεργασίας που συστάθηκε για την ανάπτυξη του «Metaversing», φέρνει στο επίκεντρο της προσοχής τη Νεολαία, μέσα από την προσφορά της ικανότητας για επιβίωση απέναντι στις επερχόμενες τεχνολογικές αλλαγές. Περαιτέρω, αυτή η δεξιότητα θα τους βοηθήσει να κατανοήσουν και να αλληλεπιδράσουν με τον νέο ψηφιακό κόσμο που διανοίγεται μπροστά τους, έναν κόσμο χωρίς διακρίσεις, βία, ανθρώπινη δραστηριοποίηση κατά του φυσικού περιβάλλοντος, με λίγα λόγια έναν καλύτερο κόσμο!

Το πρόγραμμα αυτό θα διεξάγει ποικίλες δράσεις, ανάμεσά τους τις εξής:

• Προσφορά μιας εικονικής τρισδιάστατης αίθουσας με σκοπό να διεξαχθεί μια διεθνής συνάντηση.
• Συνεντεύξεις της νεότερης γενιάς με τους μεγαλύτερους: στόχος αυτής της συγκεκριμένης δραστηριότητας είναι ο εορτασμός της Ημέρας Ενότητας και Συνεργασίας των Γενεών (αυτό θα πραγματοποιηθεί στις 29 Απριλίου). Οι νεότεροι θα αλληλεπιδράσουν μέσω συνεντεύξεων με τους μεγαλύτερους.
• Ταξίδι στην πόλη του Στρασβούργου, βραβευμένη ως την πιο προσβάσιμη πόλη στην Ευρώπη, για την παρακολούθηση της τελετής βράβευσης, η οποία οργανώνεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Φόρουμ Αναπηρίας.
• Οι συμμετέχοντες/ουσες θα τραβήξουν φωτογραφίες σε δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους σχετικούς με τα γεγονότα και τις αξίες που αντιπροσωπεύουν και τους οποίους θα ήθελαν να παρουσιάσουν και να μοιραστούν στον εικονικό κόσμο.
• Εικονική συνάντηση για καφέ: Η ιδέα για τη συγκεκριμένη δραστηριότητα είναι ότι λαμβάνει χώρα σε ένα εικονικό χώρο, κατασκευασμένο ad hoc, ώστε να διεξαχθεί ένας εικονικός διάλογος, στον οποίο νέοι και νέες από διαφορετικές χώρες θα μπορούν να μιλήσουν μέσω των avatar τους σε χαλαρό κλίμα, πίνοντας καφέ στο σπίτι τους.
• Εντρύφηση των νέων εργαζομένων στο metaverse. Η ιδέα αυτής της δραστηριότητας βασίζεται στην παροχή ψηφιακών δεξιοτήτων, ώστε να μπορούν να εργαστούν σε εικονικά περιβάλλοντα. Αρχικά εισάγονται μαθαίνοντας να δημιουργούν το avatar τους.

• UDRUZENJE EU4ALL (NIS, SERBIA)
• LINC SOCIETA’ COOPERATIVA SOCIALE A RESPONSABILITA’ LIMITATAO. N.L.U.S. (Tuscany, Italy)
• FORM2YOU (SINTRA, PORTUGAL)
• ASSOCIAÇÃO CULTURAL E DE SOLIDARIEDADE SOCIAL RAQUEL LOMBARDI
• EDUCOMMART (EGALEO, GREECE)
• Vienna Association of Education Volunteers (VAEV), AUS
• ASOCIATA DIRECT (BUCHAREST, ROMANIA)
• SYSTEME IN BEWEGUNG E. V., WINSEN, GERMANY
• FUNDACJA BĄDŹ AKTYWNY. (WARSAW, POLAND)
• УЧЕБНА РАБОТИЛНИЦА ЕВРОПА
• SCIENTIA NOVA (KAVADARCI, MACEDONIA)